اثرات اقتصادی و معیشتی محصولات غیرچوبی در درآمد جنگل نشینان رودسر، استان گیلان؛ مطالعه‌ی موردی میوه خرمندی (Diospyros lotus)

Authors

  • سجاد قنبری استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز
  • قربان مرادی دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
Abstract:

سابقه و هدف: در دهه‌های اخیر، محصولات غیرچوبی جنگل به عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم در مدیریت پایدار جنگل و کاهش فقر جوامع محلی شناخته شده‌اند. این محصولات به عنوان یک منبع درآمد مستمر در کنار سایر فعالیت‌های درآمدزای خانوارها نظیر کشاورزی و دامداری برای مردم محلی منجر به ایجاد تعلق خاطر و انگیزه برای حفاظت مستمر جنگل‌ها به عنوان منبع تولید خواهد شد. پی بردن به اهمیت این محصولات بدون شناخت گونه‌های موجود و آگاهی از میزان تولید ویژگی‌های کمی و کیفی این منابع امکان‌پذیر نخواهد بود. هدف از این مطالعه برآورد میزان تولید و اهمیت اقتصادی این محصولات در درآمد خانوارها در سه روستای جنگلی شهرستان رودسر استان گیلان می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق از دو روش آماربرداری و تکمیل پرسشنامه استفاده شد. آماربرداری با 30 قطعه نمونه با ابعاد 100 در 100 متری (یک هکتاری) به صورت تصادفی سیستماتیک انجام شد. در داخل هر قطعه نمونه نزدیکترین درخت به مرکز قطعه نمونه جهت اندازه‌گیری میزان میوه تولیدی انتخاب شد. در مرحله دوم، به منظور بررسی مسایل اقتصادی اجتماعی از روش مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و مشاهده مستقیم و به روش سرشماری از 120 خانوار سه روستای مورد مطالعه در تابستان سال 1394 جمع آوری اطلاعات انجام گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که به طور متوسط هر پایه حدود 25 کیلوگرم میوه تولید می‌کند. با توجه به میانگین تعداد گونه خرمندی 17 پایه در هکتار، حدود 425 کیلوگرم میوه در هکتار تولید می‌شود. مجموع میوه برداشت شده خرمندی بوسیله خانوارها در سه روستای لوسرا، نرماش و سیاهگل چال برابر 3880 کیلوگرم و میانگین برداشت سالانه خانوار 32 کیلوگرم می‌باشد. درآمد خالص سالانه خانوار از محل برداشت میوه در منطقه مورد مطالعه از 230 تا 2100 هزار ریال تغییر می‌کند. میزان ارزش مورد انتظار جنگل حاصل از تولید خرمندی به ازای هر هکتار 6050000 ریال می‌باشد. برداشت این میوه برای 15 نفر روز در سال اشتغال ایجاد کرده است. نتیجه‌گیری: محصول برداشت شده درآمد نسبتاً خوبی برای خانوارها ایجاد می‌کنند. اما سهم درآمد از محل برداشت این محصولات در درآمد کل خانوارها در شرایط فعلی کم می‌باشد. علاوه بر این اشتغال زیادی نیز از محل برداشت این محصولات ایجاد می‌شود. با توجه به ارزش افزوده زیادی که از برداشت این محصول ایجاد می‌شود، عملیات فرآوری روی این محصولات می‌تواند درآمد زیادی را برای بهره-برداران این محصول ایجاد کند. می‌توان با تشکیل تعاونی‌های خرید و فروش توسط مردم محلی، برگزاری کلاسهای ترویجی و راه‌اندازی کارگاه‌های فراوری، درآمد حاصل از این محصولات را افزایش داد. نتیجه‌گیری: محصول برداشت شده درآمد نسبتاً خوبی برای خانوارها ایجاد می‌کنند. اما سهم درآمد از محل برداشت این محصولات در درآمد کل خانوارها در شرایط فعلی کم می‌باشد. علاوه بر این اشتغال زیادی نیز از محل برداشت این محصولات ایجاد می‌شود. با توجه به ارزش افزوده زیادی که از برداشت این محصول ایجاد می‌شود، عملیات فرآوری روی این محصولات می‌تواند درآمد زیادی را برای بهره-برداران این محصول ایجاد کند. می‌توان با تشکیل تعاونی‌های خرید و فروش توسط مردم محلی، برگزاری کلاسهای ترویجی و راه‌اندازی کارگاه‌های فراوری، درآمد حاصل از این محصولات را افزایش داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی مقدار تولید و اهمیت محصولات فرعی جنگل در درآمد جنگل‌نشینان رودسر استان گیلان، بررسی موردی: ازگیل جنگلی (Mespilus germanica)

هدف اصلی این پژوهش بررسی مقدار تولید، برداشت، مصرف و فرآوری ازگیل در شهرستان رودسر استان گیلان است. آماربرداری از جنگل به­صورت منظم تصادفی در 30 قطعه­نمونه یک هکتاری انجام شد. مشخصه­هایی مانند قطر بزرگ و کوچک تاج، قطر برابرسینه و مقدار میوه تولیدی در داخل قطعات نمونه اندازه‌گیری شد. مقدار برداشت، مصرف و فرآوری و درآمد خانوارها با استفاده از تکمیل پرسشنامه­های نیمه­باز و به روش سرشماری از 120 خا...

full text

تنوع مورفولوژیکی میوۀ خرمندی (Diospyros lotus) بین و درون برخی از جمعیت‌های آن در شمال ایران

به‌منظور بررسی تنوع بین و درون برخی از جمعیت‌های گونۀ خرمندی براساس صفات مورفولوژیک میوه، پنج جمعیت در طول دو ترانسکت ارتفاعی (جمعیت‌های A، B و C به‌ترتیب با ارتفاع 300، 500 و 700 متر از سطح دریا در جنگل‌های بخش بندپی‌شرقی شهرستان بابل و جمعیت‌های D وE  به ترتیب با ارتفاع 300 و 500 متر در شصت‌کلاته شهرستان گرگان) انتخاب شد. از هر رویشگاه، 10 ژنوتیپ به‌صورت تصادفی انتخاب و از هر یک، تعدادی میوه ...

full text

بررسی بهبود صدمات تنش شوری در دانهال‌های خرمندی (Diospyros lotus L.) با پوتریسین و کیتوزان

شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکنندة رشد گیاهان است که با استفاده از مواد تعدیل‌دهندة تنش می‌توان از آثار نامطلوب آن کاست. در این پژوهش پاسخ دانهال‌های خرمندی به تنش شوری کلرید سدیم و اثر دو ترکیب پوتریسین و کیتوزان بر کاهش آثار ناشی از شوری بررسی شد. آزمایش در دانشگاه شاهد، در سال 95-1394، به‌صورت فاکتوریل، شامل سه سطح کلرید سدیم (0، 30 و 60 میلی‌مولار) و پنج تیمار ضدتنش (شاهد، پوتریسین در دو...

full text

ارزیابی اقتصادی محصولات فرعی جنگل (میوه درخت خرمندی) مطالعه موردی: حوزه آبخیز 26 شهرستان لنگرود

با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی محصولات غیرچوبی جنگل، بدون تردید در صورت تدوین روشهای درست بهره برداری از این منابع که با حضور مردم انجام گیرد تولید و استمرار این فرآورده ها را تضمین خواهد کرد همچنین برای مردم به علت آنکه منبع درآمد مستمری برای آنان خواهد بود، تعلق خاطری به وجود خواهد آورد که در نهایت منجر به حفاظت مستمر منبع تولید(جنگلها) خواهد شد، انجام این اصل بدون شناخت ویژگی های کمی و کیفی...

بررسی محصولات غیرچوبی جنگل و روش های بهره‌برداری از آنها (مطالعه موردی: شهرستان کامیاران، استان کردستان)

اگرچه عبارت «محصولات فرعی جنگل» به تولیداتی اطلاق می‌شود که مشتمل بر مواد یا اجزاء گیاهی به غیر از چوب است، اما چنین امید می‌رود که برداشت عموم از کلمه فرعی، ناچیزی ارزش این گونه فراورده‌ها‌ی طبیعی نبوده بلکه معنای «مغایر با اصل سرمایه» از آن استنباط ‌شود. بی‌تردید با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی استفاده از محصولات فرعی، در صورت تدوین روشهای درست بهره‌برداری از این منابع با مشارکت مردم، تولید و...

full text

مطالعه تنوع بین و درون جمعیتی گونه خرمندی (Diospyros lotus L.) با ارزیابی صفات برگ

جهت بررسی میزان تنوع بین و درون برخی از جمعیت‌های گونه خرمندی (Diospyros lotus L.) بر اساس صفات مورفولوژیک برگ، سه جمعیت از این گونه در طول یک ترانسکت ارتفاعی (به ترتیب با ارتفاع 300، 500 و 700 متر از سطح دریا) انتخاب و از هر رویشگاه تعداد 10 پایه از هر جنس نر و ماده انتخاب شد. از هر درخت تعدادی برگ در نیمه اول شهریور، جمع‌آوری و به طور تصادفی، پنج برگ برای هر یک از تکرار‌های سه گانه تحقیق جدا ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 3

pages  95- 108

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023